Instalacja fotowoltaiczna do domu rodzinnego – sprawdź, co warto wiedzieć

Zastanawiasz się nad instalacją fotowoltaiczną? Dobrze trafiłeś! Przygotowaliśmy dla Ciebie przewodnik po fotowoltaice dla właścicieli domków jednorodzinnych. Sprawdź, jak wybrać rozwiązanie, które będzie Ci służyło przez długie lata.

Co to jest instalacja fotowoltaiczna?

Fotowoltaika (czyli inaczej instalacja fotowoltaiczna lub instalacja PV - od photovoltaic) pozwala wytwarzać samodzielnie. Uzyskaną w ten sposób darmową energię możesz zużywać na bieżąco albo magazynować.

Takie rozwiązanie jest korzystne zarówno ze względów finansowych, jak i ekologicznych, ponieważ w przeciwieństwie do tradycyjnych form wytwarzania energii panele słoneczne nie emitują szkodliwych dla środowiska substancji.

Panele PV najczęściej montuje się na dachu oraz gruncie, ale można w tym celu wykorzystać także przestrzeń ogrodu. Warto wiedzieć, że poza panelami słonecznymi, instalacja fotowoltaiczna potrzebuje również inwertera, konstrukcji nośnej, na której zamontowane są panele, a także kabli i złączek.

O ile instalacja fotowoltaiczna może zmniejszyć rachunki za prąd przeciętnego domu jednorodzinnego?

Rozmaite strony internetowe lubią podawać, że fotowoltaika dla domu jest w stanie zredukować wysokość rachunków za prąd nawet do 90% i potwierdzamy - nie jest to przesadzone stwierdzenie.

Oszczędności wynikające z montażu instalacji PV potrafią być ogromne, o ile prawidłowo dobrano moc ogniw fotowoltaicznych do rocznego zużycia prądu danej rodziny.

Sama moc instalacji fotowoltaicznej to jednak tylko część tego, co ma wpływ na skalę oszczędności w domowym budżecie.

Równie istotną kwestią jest poziom autokonsumpcji prądu, czyli zużycie energii elektrycznej na własne potrzeby. Jeśli autokonsumujesz mało, to wysokości rachunków zmienią się raczej o 50-60% niż o 90.

Prąd z fotowoltaiki, którego nie zużywa gospodarstwo domowe trafia automatycznie do sieci energetycznej, chyba, że posiadasz poza systemem fotowoltaicznym również magazyn energii.

Pomimo tego, że nawet w aktualnym systemie rozliczeń net-billing, ok. 70-80% przesyłanych do sieci nadwyżek prosument fotowoltaiki odbiera za darmo, to i tak najbardziej opłaca się zwiększać zużycie prądu z paneli fotowoltaicznych wtedy, gdy pracują.

To niestety nie zawsze jest łatwe - większość posiadaczy instalacji PV autokonsumuje jedynie 25% tego, co produkują panele. Ten poziom autkonsumpcji energii można zwiększyć mądrze planując dzień - np. uruchamiać pralkę czy piekarnik w południe, gdy instalacja pracuje z pełną mocą. Akumulatory fotowoltaiczne, czyli najpopularniejsze urządzenia do magazynowania energii, zwiększają autokonsumpcję średnio do 60% w skali roku.

Kalkulacja opłacalności instalacji fotowoltaicznej dla domu

Z pewnością zastanawiasz się czy fotowoltaika się opłaca, po ilu latach zwraca się w Polsce instalacja fotowoltaiczna dla domu jednorodzinnego? Otóż najbardziej popularna w gospodarstwach domowych instalacja 4,6 kWp spłaca się teraz średnio w 6 lat. Po tym czasie, moduły fotowoltaiczne przynoszą już jedynie czyste zyski w przełożeniu na niższe rachunki za prąd.

Na dokładną opłacalność domowej fotowoltaiki wpływają takie parametry i czynniki, jak:

• Moc instalacji PV
• Roczna produkcja energii elektrycznej i to ile wykorzystamy dla siebie energii
• Koszty instalacji, w które wchodzi też pamiętajmy montaż paneli i na które wpływ ma dofinansowanie na fotowoltaikę (jako osoba fizyczna możesz liczyć na szereg programów, np. Czyste Powietrze, Mój Prąd, ulga termomodernizacyjna, o których przeczytasz w dalszej części artykułu)
• Aktualne ceny prądu (każdy zakład energetyczny ma nieco inne)
• Procent autokonsumpcji energii.
  

Ważne! Jeśli interesują Cię instalacje fotowoltaiczne, ale jednocześnie posiadasz gospodarstwo rolne, zapoznaj się z naszym osobnym artykułem fotowoltaika dla rolników.

Roczne zużycie energii elektrycznej gospodarstw domowych

Nad kwestią rocznego zużycia prądu przez przeciętną polską czteroosobową rodzinę można się wiele rozwodzić. Na zużycie energii elektrycznej wpływają zarówno codzienne nawyki (np. częste pranie, gotowanie itp.), jak i klasa energooszczędna urządzeń w Twoim domu oraz to czy do podgrzewania wody używasz kotła.

Dom jednorodzinny w Polsce zużywa średnio 4200 kWh energii elektrycznej w skali rocznej. Oznacza to, że potrzebuje instalacji słonecznej o mocy w zakresie 5,00 - 5,25 kWp.

Jak działa fotowoltaika?

Aby przekształcić energię słoneczną w prąd elektryczny, instalacja fotowoltaiczna wykorzystuje półprzewodniki. Pod wpływem promieniowania słonecznego przewodzą one ładunki elektryczne.

W rezultacie powstaje prąd stały. Jednak na co dzień korzystamy z prądu zmiennego. Dlatego potrzebny jest jeszcze inwerter, który przekształca prąd stały w zmienny.

Instalacja fotowoltaiczna podłączona zostaje następnie do istniejącej instalacji elektrycznej w Twoim budynku. Tak jak do tej pory energię będziesz więc mieć w gniazdku elektrycznym. Zmieni się tylko – na lepsze!- źródło wytwarzania prądu, a także wysokość Twoich rachunków.

Z czego składa się instalacja fotowoltaiczna dla domu jednorodzinnego?

W schemat instalacji fotowoltaicznej wchodzi kilka elementów, z których każdy jest równie istotny:

1. Panele fotowoltaiczne, które są niezbędne do produkcji energii elektrycznej

W pierwszej kolejności wymienić należy panele PV, których nie da się pominąć w instalacjach fotowoltaicznych. Składają się na nie ogniwa polikrystaliczne lub monokrystaliczne. To one pochłaniają promienie słoneczne generując energię elektryczną.

Z uwagi na fakt, że buduje się je w różnych technologiach, rodzajów paneli fotowoltaicznych jest cały ocean. Najbardziej popularne (bo wydajne, a przy tym w dobrych cenach) są ostatnimi czasy panele monokrystaliczne, które dodatkowo mają przecięte ogniwa (tzw. Half-Cut).

Co daje takie przecięcie? Pierwsze, co przychodzi do głowy to, że panele półogniwowe mają większą moc ogniw fotowoltaicznych, ale nie jest to prawda. Ich zaletą jest lepsza odporność na temperaturę.

Samo nachylenie dachu nie ma znaczenia, bo moduły można zainstalować na wspornikach - to takie dodatkowe elementy konstrukcyjne instalacji.

Ważne jednak jest, aby kąt nachylenia paneli fotowoltaicznych wynosił w przybliżeniu ok. 45 stopni.

2. Inwerter (falownik), który przetwarza energię na prąd zmienny

Każda instalacja fotowoltaiczna potrzebuje inwertera, który konwertuje prąd stały (wytworzony przez panele) na tak zwany fachowo prąd zmienny. Tylko ten drugi rodzaj prądu jest odpowiedni dla działania urządzeń elektrycznych.

Instalacja on-grid, czyli podłączona do sieci elektroenergetycznej, korzysta z tradycyjnych falowników lub mikrofalowników. Instalacja off-grid, działająca tj. we własnym obiegu, wymaga z kolei specyficznego inwertera, który fachowo nosi nazwę falownik wyspowy.

3. Kable, które nie dopuszczają do spadku mocy instalacji

Żeby instalacja fotowoltaiczna działała w pełni efektywnie potrzebna jest spora ilość odpowiednio dobranych długościowo przewodów.

To dlatego zalecamy, aby montażem instalacji na dachu Twojego domu zajęła się profesjonalna firma PV. Dla przykładu, nie każdy wie, że długość kabla od falownika do paneli fotowoltaicznych to przeciętnie aż 45 metrów!

W domach jednorodzinnych i budynkach mieszkalnych stosuje się w fotowoltaice profesjonalne kable jednożyłowe 1000V DC lub 1500V DC, które mają dobrą izolację. To one łączą poszczególne moduły fotowoltaiczne ze sobą i nie dopuszczają do spadku mocy.

Jak wygląda podłączenie instalacji fotowoltaicznej do sieci elektroenergetycznej?

Każda instalacja on-grid (czyli fotowoltaika dla domu) musi być zgodnie z prawem energetycznym w naszym kraju zgłoszona i podłączona do sieci. Na szczęście procedura podłączenia instalacji fotowoltaicznej do sieci energetycznej nie jest trudna. Należy:

1. Zebrać dokumentacją wymaganą przez zakład energetyczny, w którego obrębie znajduje się dom. Pomaga w tym zazwyczaj firma fotowoltaiczna, której zlecamy wykonanie instalacji.
2. Uzupełnić tzw. wniosek o zgłoszenie przyłączenia mikroinstalacji fotowoltaicznej pobrany ze strony internetowej zakładu.
3. Gdy operator przyjmie wniosek (a ma na to do 30 dni), w Twoim domu pojawi się elektryk, który założy specjalny, nowy dwukierunkowy licznik prądu. Dopiero od tego momentu wykonana instalacja fotowoltaiczna może zostać uruchomiona.

Ile energii może wyprodukować instalacja fotowoltaiczna?

Statystycznie skierowane na południe panele wytwarzają w ciągu roku 1000 kWh energii z 1 kWp.

W uśrednieniu:

• instalacja fotowoltaiczna o mocy 2 kWp produkuje 1500-2000 kWh prądu przemiennego (czyli takiego, z którego korzystać mogą domowe urządzenia) rocznie,
• instalacja fotowoltaiczna o mocy 3 kWp produkuje 2500-3000 kWh rocznie,
• instalacja fotowoltaiczna o mocy 4 kWp produkuje 3000-4000 kWh rocznie,
• a instalacja fotowoltaiczna 5 kWp 4000-5000 kWh rocznie.

Na wydajność paneli słonecznych wpływa bowiem również ich rozmieszczenie oraz poziom nasłonecznienia.

W każdym polskim regionie natężenie promieniowania słonecznego jest ciut inne - są to małe różnice, miewają one jednak wpływ na ostateczne uzyski z instalacji PV. Dla przykładu, identyczna domowa instalacja fotowoltaiczna o mocy 4,6 kWp wygeneruje średnio:

• 4674 kWh energii elektrycznej we Wrocławiu,
• 4579 kWh energii w Gliwicach,
• 4560 kWh energii w Częstochowie i w Kielcach,
• 4545 kWh energii w Poznaniu,
• 4540 kWh energii w Katowicach,
• 4500 kWh energii w Gdańsku i w Gdyni,
• 4490 kWh energii w Warszawie,
• 4370 kWh energii w Bydgoszczy i w Toruniu,
• 4300 kWh energii w Białymstoku.

To jaka moc ogniwa fotowoltaicznych będzie właściwa dla Twojej inwestycji zależy tylko i wyłącznie od tego, ile energii rocznie zużywasz. Warto wyliczyć szczegółowe zapotrzebowanie dla Twojego domu. Każda rodzina zużywa prąd w inny sposób, dlatego przyjrzyj się swoim rachunkom i skorzystaj z kalkulatora fotowoltaiki oraz kalkulatora leasingu Otovo.

Dobrze dopasowana instalacja fotowoltaiczna uwzględnia także ewentualny wzrost zużycia prądu w przyszłości, dlatego zastanów się, czy planujesz znaczące zmiany stylu życia. Dla przykładu, sprzęty, które zużywają najwięcej energii to płyta indukcyjna (ok. 1496,5 kWh rocznie), domowe oświetlenie (ok. 547,5 kWh) i piekarnik (średnio 248,2 kWh).

Wpisz swój adres i otrzymaj darmową wycenę!

Jakie panele słoneczne wybrać do domu rodzinnego?

Wybór paneli słonecznych to decyzja na lata. Dlatego warto postawić na firmy, które funkcjonują na rynku od długiego czasu i wyrobiły sobie godną zaufania markę. W ten sposób możesz liczyć na stabilną i długą gwarancję. Zwróć uwagę nie tylko na warunki gwarancji od wytwórcy, ale i te oferowane przez firmę montażową.

W ocenie wiarygodności firm z branży fotowoltaiki pomocne jest zestawienie producentów modułów Tier 1 prowadzone przez Bloomberg.

W Otovo działamy na panelach fotowoltaicznych, które znajdują się w czołówce tej listy.

Niemniej istotna jest jakość falowników fotowoltaicznych. Przy ich wyborze warto kierować się ich wydajnością, zakresem gwarancji, możliwościami serwisu oraz rekomendacjami specjalistów.

Ile kosztuje fotowoltaika dla domu rodzinnego?

Koszty związane z zakupem i uruchomieniem instalacji fotowoltaicznej to koszt paneli, koszt falownika, przewodów oraz montażu. W dużym stopniu wpływa na nie cena paneli fotowoltaicznych, która zależy od rodzaju dachu, na którym mają być zamontowane, wymaganej mocy oraz modelu.

Jeden panel PV to zazwyczaj koszt między 1000 a 2000 zł. Ogólnie, w uśrednieniu, ceny instalacji fotowoltaicznych dla domów jednorodzinnych wahają się między 20 a 22 tys. zł, przy mocy 4,6 kWp.

W przypadku instalacji PV na szczęście możesz skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej. Ta ulga podatkowa na fotowoltaikę skierowana jest specjalnie do właścicieli i współwłaścicieli domów jednorodzinnych i pozwala odliczyć od podatku nawet do 53 000 zł.

Jeśli jesteś płatnikiem podatku PIT oraz posiadasz faktury VAT za przedsięwzięcie termomodernizacyjne ukończone w ciągu trzech lat, to możesz liczyć na znaczące oszczędności.

Sprawdź także, czy przysługuje Ci dotacja z programu rządowego „Mój prąd.” Jeżeli cena nadal przekracza Twój budżet, możesz sfinansować swoją instalację paneli PV z kredytu na fotowoltaikę lub wziąć instalację fotowoltaiczną w leasing.

Rozważając koszt instalacji fotowoltaicznej, warto pamiętać, że początkowa inwestycja zwraca się w ciągu około 7 lat. Na rachunkach za prąd już teraz możesz zaoszczędzić nawet kilka tysięcy złotych rocznie, a ceny za energię elektryczną stale rosną. Co więcej, satysfakcja ze zniwelowania swojego śladu węglowego jest bezcenna.

Ważne: koszty utrzymania instalacji fotowoltaicznej to 0 zł. Nie trzeba jej czyścić. Wystarczy raz na jakiś czas, szczególnie po okresie zimowym, zrobić ich szybki przegląd. U dobrej firmy fotowoltaicznej, u której kupisz panele i usługę montażu taki serwis dostaniesz bezpłatnie na minimum 5 lat. Najlepsi dostawcy fotowoltaiki dają 10 lat na serwis.

Przez ile lat działają panele fotowoltaiczne i cała instalacja PV?

W praktyce żywotność paneli fotowoltaicznych znacznie przekracza długość ich gwarancji. Nowoczesne modele paneli monokrystalicznych, które są aktualnie dostępne od ręki w każdym sklepie z fotowoltaiką potrafią działać sprawnie nawet 25, 30 a czasem 40 lat.

Oczywiście wraz z ich starzeniem się, moc instalacji fotowoltaicznej będzie nieco maleć, nie aż tak jednak, aby już po trzech dekadach było sens wymieniać moduły. Dopuszczalny i zrozumiały spadek mocy to zaledwie 0,5% na 12 miesięcy, czyli po 30 latach instalacja fotowoltaiczna będzie nadal sprawna w ok. 85%.

Gwarancje oferowane na instalację fotowoltaiczną dla domu

Każda instalacja fotowoltaiczna dla domu jednorodzinnego, o ile nabywasz ją u firmy fotowoltaicznej, powinna być objęta tzw. gwarancją serwisową.

Zazwyczaj nie zależy ona od wielkości instalacji czy mocy paneli. Znaczenie ma wyłącznie standard dostawcy. W naszym kraju niestety gwarancja na serwis u większości firm fotowoltaicznych jest zaskakująco krótka i trwa jedynie 2 lata. W zasadzie tylko nasze Otovo daje 10 lat - standard ten przywieźliśmy ze Skandynawii, skąd wywodzi się nasza działająca w Europie spółka.

Poza gwarancją serwisową na montaż instalacji fotowoltaicznej, zawsze jest jeszcze równoległa gwarancja producencka na panele fotowoltaiczne (zazwyczaj 15 lat, czasem 25-30 przy droższych modelach) oraz gwarancja producencka na falownik (zazwyczaj 5-7 lat, ale lepsze inwertery, takie jak falownik Fronius gwarancję mają na 10 lat).

Czy montażem instalacji fotowoltaicznej można zająć się samemu?

Z instalacją fotowoltaiczną w domu jednorodzinnym jest trochę jak z samochodem - teoretycznie możesz go złożyć samemu, ale my stanowczo odradzamy taki pomysł.

Montaż fotowoltaiki to złożona sprawa, która wymaga doświadczenia i znajomości zarówno samych produktów, na których się pracuje, jak i tajników osiągnięcia wysokiej wydajności paneli. W niektórych regionach panele pracują lepiej przy nachyleniu 45 stopni, w innych 38.

Najlepsza jest ekspozycja na południe, jednak w niektórych przypadkach orientacja wschód-zachód sprawdzi się lepiej. Do tego dochodzi jeszcze dobranie odpowiedniej długości przewodów oraz końcowa optymalizacja całej instalacji i jej test.

Jeżeli zlecisz montaż instalacji fotowoltaicznej profesjonalnej firmie, to otrzymasz też gwarancję serwisową, o której pisaliśmy wyżej.

Wówczas, nawet już po przyłączeniu do sieci, fachowiec będzie pod ręką, gdyby uzyski nagle spadły albo któreś z urządzeń przestało prawidłowo funkcjonować. Koszty instalacji z montażem są wyższe niż bez tej usługi, ale jednak jest to rozsądny wydatek.

Instalacja fotowoltaiczna z pompą ciepła lub kotłem elektrycznym do podgrzewania wody

Fotowoltaika dla domu jest szczególnie racjonalną inwestycją, gdy planujesz też instalację pompy ciepła lub kotła do podgrzewania wody użytkowej.

W przypadku instalacji z pompą, fotowoltaika w dużej mierze obniży rachunki za prąd, który ta pożera. “Pożera”, bo trzeba się liczyć z faktem, że pompa zużywa ok. 2500 kWh energii elektrycznej rocznie. Sprawdź szczegółowe informacje o zestawie fotowoltaika+pompa ciepła tutaj.

Kocioł elektryczny z fotowoltaiką ma również wysoką opłacalność. To urządzenie zużywa w skali roku ok. 2000 kWh przy założeniu ogrzewania wody dla czteroosobowej rodziny.

Największa zaleta odnawialnych źródeł energii, takich jak fotowoltaika

Na koniec przypomnijmy, że instalacja fotowoltaiczna jest znakomitą przyjaciółką środowiska naturalnego. Nie wymaga żadnego paliwa poza odnawialną energią słoneczną.

Nie generuje emisji CO2. Nie robi hałasu, który straszy okoliczną zwierzynę. Niższe rachunki za prąd to jedna korzyść instalacji fotowoltaicznej dla domu. Druga jest znacznie większa jeśli spojrzeć perspektywicznie poza własne podwórko - przechodząc na OZE, czyli zieloną energię, pomagasz ratować nasz ekologicznie sypiący się świat.