OPUSTY 1:1 CZY TO SIĘ OPŁACA?

Jedną z największych zalet posiadania instalacji fotowoltaicznej, oprócz pozyskiwania 100% energii ze źródeł odnawialnych, jest opcja podpisania kompleksowej umowy w celu zyskania statusu prosumenta (osoba, która równocześnie zużywa i wytwarza energię elektryczną).

Dzięki temu możesz korzystać z opustów, które dają Ci możliwość magazynowania energii w sieci i odbierania jej w proporcjach 1:0,8 lub 1:0,7 - zależnie od wielkości Twojej instalacji. Pozostali prosumenci rozliczają się na nowych zasadach net-billingu, gdzie pojawiłaś się opcja opustów 1:1.

Ostatnio jednak duże firmy z branży fotowoltaicznej zaczęły oferować zupełnie nową usługę - opust 1:1. Czym właściwie jest ten opust i na czym polega? Czy pozwala realnie zyskać, czy to tylko kolejny sposób na pozyskanie klientów? Wszystkiego na ten temat dowiesz się z naszego artykułu!

Co to jest opust?

Pojęcie „opustu” nie występuje w żadnej ustawie ani dokumencie prawnym jednak jest ono szeroko używane przez ludzi z branży fotowoltaiki i odnawialnych źródeł energii.

W największym uproszczeniu system opustów to możliwość magazynowania nadwyżki energii wyprodukowanej przez instalację fotowoltaiczną w sieci, a następnie odebranie jej, kiedy instalacja nie pracuje lub uzyski są zbyt niskie by pokryć aktualne zapotrzebowanie energetyczne.

Zazwyczaj dzieje się tak zimą lub w przypadku mocnego zachmurzenia. Na odbiór energii z sieci prosument ma 365 dni.

Jaki opust obowiązuje teraz?Aktualny system opustów dla fotowoltaiki to 1:0,8 (dla instalacji o mocy do 10 kWp) lub 1:0,7 (dla instalacji powyżej 10 kWp).

Oznacza to, że w ciągu roku możemy odebrać 70% lub 80% magazynowanej energii, pozostałe 20% lub 30% to „opłata” za jej przechowywanie w sieci. Rozliczenie opustu wymaga m.in. pokrycia kosztów dystrybucji przez sprzedawcę energii.Warto oczywiście nadmienić, tak jak powyżej, że opust obowiązuje wyłącznie dla tych, któzy stali się prosumentami przed 1 kwietnia 2022 roku.

Jaki opust obowiązuje teraz?

Aktualny system opustów dla fotowoltaiki to 1:0,8 (dla instalacji o mocy do 10 kWp) lub 1:0,7 (dla instalacji powyżej 10 kWp).

Oznacza to, że w ciągu roku możemy odebrać 70% lub 80% magazynowanej energii, pozostałe 20% lub 30% to „opłata” za jej przechowywanie w sieci. Rozliczenie opustu wymaga m.in. pokrycia kosztów dystrybucji przez sprzedawcę energii.

Wpisz swój adres i otrzymaj darmową wycenę!

Opust 1:1

Bilansowanie fotowoltaiki 1:1 to zupełnie nowa oferta, na którą do tej pory zdecydowały się tylko ogromne firmy, działające w branży fotowoltaicznej.

W czasie, gdy skończył się nabór wniosków do programu „Mój Prąd”, firmy zaczęły szukać innych atrakcyjnych rozwiązań, które pozwolą im na zdobycie klientów lub stworzenie atrakcyjniejszej oferty.

Jak ma wyglądać taki opust w praktyce?

• firma montuje instalację i przez 24 miesiące właściciel instalacji może odbierać z sieci 100% oddanej energii;
• moc instalacji nie może przekraczać 10 kWp;
• właściciel musi zrezygnować z umowy u obecnego sprzedawcy i zawrzeć umowę ze sprzedawcą wskazanym przez firmę – firma dzierżawi obsługę sieci od operatora;
• po upływie 24 miesięcy można kontynuować korzystanie z magazynowania energii w ramach nowego systemu opustów dla swojej mikroinstalacji lub wrócić do dawnego sprzedawcy energii na starych zasadach;

System opustów i net-billing, czyli co przyniosła nowelizacja ustawy?

Pod koniec 2021 roku mieliśmy do czynienia z nowelizacją ustawy o odnawialnych źródłach energii, odrzucając tym samym propozycje Senatu. Co to oznacza w praktyce? Przede wszystkim nowy system opustów i rozliczania prosumentów. Prosument w starym systemie mógł rozliczać się jeszcze do 31 marca 2022 roku, z kolei po krótkim okresie przejściowym, od 1 lipca 2022 roku w życie weszły nowe przepisy dotyczące wyprodukowanej energii elektrycznej. Mowa tu o net billingu.

Jakie zmiany przyniósł zatem net billing? Jak już informowaliśmy powyżej, do niedawna prosument odbierał w ciągu roku 80 proc. energii wprowadzonej do sieci w formie nadwyżek, gdy miał instalację do 10 kW, albo 70 proc. przy instalacjach 10-50 kW. Od 1 lipca 2022 obowiązuje już rozliczenie według wartości wyprodukowanej energii i wprowadzonej do sieci. Możliwość odebrania nadwyżek prądu jest teraz zatem możliwa na podstawie prowadzonego "depozytu prosumenckiego".

Wartość takiego depozytu prosumenckiego jest ustalana na koniec miesiąca i przyporządkowywana do konta w kolejnym miesiącu kalendarzowym. Kwota środków  może być rozliczana na koncie przez 12 miesięcy od dnia przypisania. Po upływie tego okresu, od dnia przypisania prosumentowi zwraca się niewykorzystane środki, ale tylko do 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym przez prosumenta, którego dotyczy zwrot nadpłaty.

Pozostałe zgromadzone oszczędności umarza się więc to, co zostało wyprodukowane przez panele fotowoltaiczne w gospodarstwie domowym czy firmie przepada i odbiór nadwyżek jest niemożliwy. Rozliczenie energii wprowadzonej do sieci odbywa według cen rynkowych. W ustawie zapisano ponadto wzór tych rozliczeń.  Jest to „ważona wolumenem obrotu średnia z cen energii elektrycznej określonych dla polskiego obszaru rynkowego dla wszystkich sesji notowań danej doby w systemie kursu jednolitego na rynkach dnia następnego”.

Co istotne, w ustawie zawarto również mechanizm dotyczący cen ujemnych. Co to oznacza? Otóż prosument ma prawo na podpisanie umowy kompleksowej na sprzedaż energii elektrycznej i świadczenie usług dystrybucji, która umożliwi mu odłączenie instalacji fotowoltaicznej z sieci dystrybucyjnej lub ograniczenie wprowadzania przez nią energii do sieci, gdy ceny spadną poniżej zera. Z kolei w przypadku energii pobranej, prosument zapłaci tak jak wszyscy inni odbiorcy stawki zgodnie z taryfą swojego dostawcy, ze wszystkimi opłatami z tym związanymi.

Ile zyskujesz na opuście 1:1?

Bazując na obliczeniach specjalistów, przy założeniu posiadania instalacji o mocy 5 kWp, która rocznie produkuje około 5000 kWh, przy kosztach energii 0,61 zł/ kWh, decydując się na bilansowanie 1:1, które pozwoli na odzyskiwanie 100% energii z sieci, w skali roku prosument zyskuje zaledwie 512 zł.

Jednocześnie sprzedawca traci przy takiej kalkulacji ok. 1030 zł brutto.

Czy opust 1:1 się opłaca?

Aby mieć pewność, czy takie rozwiązanie jest opłacalne, należałoby porównać ze sobą opcję dwuletniego bilansowania 1:1 oraz piętnastoletniego systemu 1:0,8 zagwarantowanego w ustawie.

Trzeba również wziąć pod uwagę fakt, że przy założeniu odbioru 100% magazynowanej w sieci energii przez 24 miesiące, aby zachować maksymalną opłacalność, wielkość instalacji powinna być mniejsza, niż przy dotychczasowych opustach.

Następnie po upływie tego okresu powinna zostać rozbudowana tak, aby pokrywała zapotrzebowanie przy upuście 1:0,8.

Biorąc pod uwagę potencjalne korzyści finansowe (ok. 500 zł w skali roku dla instalacji o średniej mocy 5 kWp) oraz koszty ewentualnej rozbudowy instalacji w razie zrezygnowania z nowego systemu opustów, ta opcja wydaje się być po prostu nieopłacalna.

Dodatkowo, eksperci branży fotowoltaicznej zauważają, że jakiekolwiek odstępstwa od zapisów zawartych w ustawie mogą powodować nieścisłości, w tym ryzyka prawne i podatkowe, które mogą odbić się na kliencie indywidualnym.

Czy bilansowanie 1:1 może być niektórych alternatywą dla systemu net-billing?

Po dużych zmianach, do jakich doszło wraz z wprowadzeniem systemu net billing, o którym to pisaliśmy powyżej, bardzo popularną opcją stało się bilansowanie 1:1. Bilansowanie 1:1 oznacza przede wszystkim możliwość odbierania przez właściciela instalacji fotowoltaicznej 100% wyprodukowanej energii elektrycznej. Często określa się to jako 100% zwrotu nadwyżki energii lub opust 1:1.

Warto zaznaczyć, że nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii wprowadza nowy podmiot - tzw. agregatorów. Agregatorzy mają możliwość skupowania nadwyżek energii i sprzedaży ich na rynku. W tym modelu współpracują dwie firmy: firma fotowoltaiczna oraz firma handlująca energią elektryczną. Oferty dotyczące bilansowania 1:1 oferowane przez firmy fotowoltaiczne mogą się więc różnić. Dlatego też dla niektórych grup i gospodarstw bardziej może opłacać się skorzystanie z bilansowania 1:1, wbrew temu co pisaliśmy powyżej, w kontekście średniej wielkości instalacji o mocy 5 kWp.

Wpisz swój adres i otrzymaj darmową wycenę!

Co możemy zyskać dzięki bilansowaniu 1:1?

Wybranie oferty bilansowania 1:1 jest ryzykowne i często nieopłacalne. Mimo to w niektórych sytuacjach możemy czerpać wiele korzyści – wiele zależy w tym przypadku od wielkości instalacji, zapotrzebowania na energię elektryczną czy też sposobu dalszego jej rozdysponowania. Jeśli po tych kalkulacjach okaże się, że bilansowanie 1:1 jest dla nas, to możemy liczyć na:

·    Powrót 100% wyprodukowanej energii elektrycznej

Bilansowanie 1:1 działa w podobny sposób do poprzedniego systemu rozliczeń fotowoltaiki z opustów. Nadwyżki energii są wysyłane przez prosumenta do sieci, a firma energetyczna pełni rolę magazynu energii. Jednakże główną i bardzo istotną różnicą jest sposób rozliczania nadwyżek. W tym przypadku prosument może odebrać aż 100% energii wyprodukowanej przez panele fotowoltaiczne, a nie tylko 70% lub 80%, jak ma to miejsce po nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii. Dzięki temu możemy więc w pełni wykorzystać wytworzoną energię.

·    Brak przewymiarowania instalacji = mniejsze koszty

Wybierając bilansowanie 1:1 unikamy również problemów związanych z przewymiarowaniem instalacji fotowoltaicznej. W przypadku poprzedniego systemu rozliczeń net-metering (znany również jako system opustów), często dochodziło do instalowania większej instalacji aniżeli faktyczne zapotrzebowanie gospodarstwa domowego na energię.

Dlaczego?

W ówczesnym systemie rozliczeń uwzględniono stratę wynoszącą 20 lub 30%. Bilansowanie 1:1 pozwala z kolei na pełne wykorzystanie wyprodukowanej energii, eliminując konieczność montażu większej instalacji fotowoltaicznej. Oczywiście przekłada się to na niższy koszt inwestycji.

·    Otrzymywanie rabatów

Bilansowanie 1:1 oferuje w końcu także rabat na zmienne koszty energii pobranej z wirtualnego magazynu. Oznacza to, że wybierając rozwiązanie bilansowania mamy gwarancję rozliczania się po najniższej cenie, która jest regulowana przez Urząd Energetyki. Co więcej, zdecydowanie się na takie rozwiązanie nie oznacza, że musimy zrezygnować z ubiegania się o dofinansowanie, chociażby z programu Mój Prąd.

Fala promocji

Fotowoltaika to branża, która nieustannie się rozwija i wprowadza kolejne rozwiązania, coraz bardziej atrakcyjne dla potencjalnych klientów. Firmy prześcigają się w ofertach oraz promocjach, takich jak właśnie nowy system opustów czy korzystne finansowanie.

Coraz częściej zdarza się jednak, że oferty te są dla klientów korzystne tylko w teorii, w praktyce bowiem okazują się nieopłacalne.

”Oszczędności” ukryte są w wyższych kosztach instalacji lub wyższej marży – klient, zamiast zyskiwać, może stracić lub ostatecznie wyjść na zero. Jako prosumenci musimy dokładnie sprawdzać każdą ofertę i korzystać z usług specjalistów, którzy od lat zdobywają zaufanie klientów. Skorzystaj z naszego kalkulatora fotowoltaiki.

Najczęściej zadawane pytania

Na czym polega system opustów?

System opustu, stosowany w celu rozliczenia energii elektrycznej pobranej i wyprodukowanej przez prosumenta w mikroinstalacji, polega na bezgotówkowym rozliczaniu w okresie rocznym. Rachunki za energię mogą być rozliczane zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami w umowie kompleksowej, czyli w cyklach miesięcznych, dwumiesięcznych lub półrocznych. Po upływie roku sprzedawca energii jest zobowiązany do wykonania rozliczenia energii wprowadzonej do sieci i pobranej. Dla instalacji o mocy do 10 kWp prosument może odebrać 0,8 kWh energii za każde oddane do sieci 1 kWh, powyżej tej wartości obowiązuje obecnie współczynnik 0,7.

Ten sposób rozliczenia oznacza, że najkorzystniej jest jak najwięcej zużywać wyprodukowanej energii w czasie rzeczywistym. Dzięki temu możliwe jest wykorzystanie 100% wytworzonej energii. Jeżeli korzystamy z własnej energii, którą wcześniej oddaliśmy do sieci w ramach bilansowania opustu, tracimy 20% wyprodukowanej przez nas energii (w instalacjach PV o mocy do 10 kWp).

W przypadku domów jednorodzinnych, statystycznie bieżące zużycie własne wynosi około 10-20%. Warto również wspomnieć o pompach ciepła, które mogą znacznie zwiększyć udział autokonsumpcji energii. Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania możemy osiągnąć udział autokonsumpcji na poziomie 20-35%, a w przypadku chłodzenia nawet do około 40%.

Co to jest bilansowanie 1:1?

Blansowanie 1:1 to nic innego jak zwrot 100% nadwyżki energii z instalacji fotowoltaicznej. Wprowadzone zmiany w ustawie o odnawialnych źródłach energii wprowadziły ten termin, a także instytucję agregatorów. Są to spółki, które skupują nadwyżki energii od jej wytwórców, a następnie sprzedają je na rynku. Jak więc widzimy, jest to model, który wymaga kooperacji dwóch firm – fotowoltaicznej oraz spółki obrotu, która sprzedaje energię elektryczną.

Klient z kolei musi podpisać umowę kompleksową, czyli taką na sprzedaż energii elektrycznej i zarazem świadczenia usług jej dystrybucji z inną spółką aniżeli sprzedawca z urzędu. Jeśli jesteśmy zainteresowani takim rozwiązaniem, to przy sprawdzaniu ofert zwracajmy przede wszystkim uwagę na koszt dystrybucji energii, dopuszczalną wielkość instalacji fotowoltaicznej czy też czas, w którym możemy odebrać nadwyżki wyprodukowanego prądu.

Jak jest rozliczania energia z fotowoltaiki w 2023 roku?

W 2023 roku energia z fotowoltaiki jest rozliczana w ramach systemu net-billing. Prosumenci indywidualni oraz zbiorowi mogą "sprzedawać" nadwyżki wyprodukowanej energii elektrycznej do lokalnego zakładu energetycznego. Środki z tej sprzedaży są gromadzone na koncie, z którego mogą nabywać prąd, na przykład w godzinach wieczornych, gdy nie generują wystarczającej ilości energii.

Rachunki za prąd zależą od ilości sprzedanego zielonego prądu oraz od tego, ile energii wykorzystuje się na własne potrzeby, zamiast pobierać ją jako konsument. Istotna jest ponadto łączna moc modułów zainstalowanych na dachu oraz decyzja o zastosowaniu magazynu energii, który pozwala zwiększyć poziom autokonsumpcji.

Warto w końcu też dodać, że system net-billing dla prosumentów OZE będzie ewoluować:

·       Przez cały rok 2023 do 30 czerwca 2024 ceny sprzedaży energii elektrycznej z fotowoltaiki będą ustalane na podstawie średniej ceny z poprzedniego miesiąca. Są one zmienne i można je sprawdzić na Towarowej Giełdzie Energii (TGE).

·       Od 1 lipca 2024 z kolei ceny sprzedaży energii z instalacji fotowoltaicznych będą ustalane na podstawie stawek godzinowych, co sprawi, że będą bardziej dynamiczne.

Dla branży fotowoltaiki oznacza to, że obroty handlu energią z fotowoltaiki prawdopodobnie wzrosną w 2023 roku lub utrzymają się na podobnym poziomie co w 2022 roku.

Ile kosztuje 1 kWh w systemie net billingu?

Aktualna miesięczna cena energii sprzedawanej w systemie net-billingu, opublikowana w czerwcu 2023 roku dla energii wyprodukowanej w maju 2023 roku, wynosi 381,44 zł/MWh, co przeliczając daje około 0,38 zł za 1 kWh. Jest to najniższa stawka sprzedaży prądu w systemie net-billing od czasu jego wprowadzenia.

Co to oznacza w praktyce dla prosumentów? Jeśli w maju 2023 roku instalacja fotowoltaiczna oddała do sieci 1 000 kWh nadwyżek, na koncie prosumenckim zostanie zapisana kwota 381,44 zł (oczywiście, w przypadku korekty RCEm, wartość depozytu za korygowany miesiąc zostanie zmieniona). Prosumenci będą mogli następnie wykorzystać te środki na pokrycie kosztów pobranej energii czynnej z sieci przez okres 12 miesięcy.

Środki niewykorzystane w tym czasie będą stanowiły nadpłatę, która zostanie zwrócona prosumentowi na koniec 13. miesiąca. Warto jednak pamiętać, że zwrot nie przekroczy 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w danym miesiącu, dla którego następuje zwrot.